Cholestaza ciężarnych (ICP) jest schodzeniem związanym z dysfunkcją wątroby i jak sama nazwa wskazuje występuje u kobiet będących w ciąży. Ustępuje samoistnie po urodzeniu dziecka, jednak prawdopodobieństwo jej wystąpienia w kolejnych ciążach jest wysokie.
Objawy:
*świąd skóry bez wysypki- główny i często jedyny objaw cholestazy. Nasilający się najczęściej wieczorem lub nocą.
*łagodna żółtaczka- może (ale nie musi) pojawić się po miesiącu od wystąpienia świądu
*objawy ze strony układu pokarmowego- biegunka, wymioty, nudności
Nieprawidłowości w badaniach biochemicznych:
- podwyższone stężenie całkowitych kwasów żółciowych (podstawowy marker). Stężenie powyżej 40 mikromoli/l świadczy o ciężkiej postaci choroby
- podniesione wartości ALT i ASP
- podniesione GGTP
Ryzyko dla płodu
Cholestaza stanowi zagrożenie dla płodu, kwasy żółciowe wywołują działanie obkurczające naczynia krwionośne, stąd może dojść do porodu przedwczesnego. Z innych powikłań należy wymienić niedotlenienie wewnątrzmaciczne płodu, zabarwienie smółką płynu owodniowego, zgon wewnątrzmaciczny.
Leczenie
W leczeniu ICP najczęściej stosuje się kwas urosdeoksycholowy.
Zalecenia dietetyczne
Dieta kobiety z ICP powinna być dietą lekkostrawną z ograniczeniem tłuszczu. Zapotrzebowanie kaloryczne powinno być wyliczone indywidualnie dla ciężarnej, następnie 20-25% całkowitej wartości energetycznej powinny stanowić tłuszcze. Przykładowo przy kaloryczności 2000 kcal ilość tłuszczu/dobę powinna mieścić się w graniach ok. 44-55 g. Aby ograniczyć ilość tłuszczów należy:
-unikać smażenia, duszenia i pieczenia z dodatkiem tłuszczu
-zmniejszyć podaż produktów pochodzenia zwierzęcego
-unikać tłustych gatunków mięs i przetworów mięsnych: kaczek, wieprzowiny, pasztetów, podrobów, parówek, kabanosów
-wybierać produkty mleczne z mniejszą zawartością tłuszczu (niekoniecznie 0% tłuszczu, zwłaszcza przy zbilansowanym jadłospisie)
-unikać sklepowych słodyczy, słonych przekąsek, dań gotowych, fast-foodów
Warto natomiast zadbać o dobre źródła tłuszczu (oczywiście przy ograniczeniu ilościowym):
-orzechy, nasiona i pestki (najlepiej w formie zmielonej)
-oleje roślinne: rzepakowy, oliwa z oliwek, lniany
-produkty mleczne o zmniejszonej zawartości tłuszczu
-tłuste ryby (2x porcja 150 g/tydzień)
W diecie zależy również zmniejszyć podaż błonnika na dobę do 20-25 g/dobę. Zmniejszeniu podaży błonnika z dietą służą następujące zabiegi:
-przecieranie/miksowanie produktów
-obieranie z skórki warzyw i owoców
-gotowanie warzyw
-stosowanie produktów zbożowych oczyszczonych np. białe pieczywo, ryż basmati/ jaśminowy, makarony z pszenicy durum
