Żywienie w kamicach nerkowych

Czym jest kamica nerkowa? Schorzeniem polegającym na tworzeniu się i odkładaniu złogów ze składników zawartych w moczu takich jak mocznik, szczawiany, fosforany czy wapń. Stąd też możemy wyróżnić kilka typów kamicy w zależności od odkładanych złogów:

• szczawianowo-wapniowa
• fosforanowo-wapniowa
• moczanowa
• fosforanowo-magnezowo-amonowa
• cystynowa
• ksantynowa

Objawy kamicy to ból w okolicy lędźwiowej, kolka nerkowa, odmiedniczkowe zapalenie nerek, może także występować krwiomocz.

Czynniki sprzyjające powstawaniu kamicy:

-zbyt mała podaż płynów w diecie lub nadmierna ich utrata

-duże stężenie w moczu: wapnia, szczawianów, fosforanów, cystyny, kwasu moczowego

-zbyt kwaśne lub zbyt zasadowe pH moczu

-dieta wysokobiałkowa jeśli jest przy tym niska podaż płynów

-bakteryjne zakażenie układu moczowego

-choroby metaboliczne np. dna moczanowa

Postępowanie dietetyczne zależy od typu kamicy, jednak możemy wyróżnić punkty wspólne postępowania dietetycznego dla wszystkich przypadków kamicy:

• podaż odpowiedniej ilości płynów ok. 2 l/dobę-> najlepiej postawić na wodę mineralną, ale dla urozmaicenia warto pić także napar z brzozy czy słabą herbatę
• ograniczenie soli kuchennej, przypraw z glutaminianem sodu-> sód zwiększa wydalanie wapnia i moczanów
• nie przesadzać z podażą białka w diecie

Teraz bardziej szczegółowo:

Kamica szczawianowo-wapniowa

2 najważniejsze przyczyny rozwoju tego typu kamicy to nadmierna ilość kwasu szczawiowego i szczawianów w moczu oraz nadmierna podaż soli w diecie, w związku z czym w codziennym jadłospisie powinno się ograniczyć produkty bogate w szczawiany oraz sól kuchenną. Wysokie dawki witaminy C (powyżej 2000 mg/dobę) także mogą przyczyniać się do rozwoju tego typu kamicy więc lepiej zrezygnować z suplementów zawierających tą witaminę w dużych ilościach.

Produkty przeciwwskazane i zalecane w kamicy szczawianowo-wapniowej

Produkty przeciwwskazane	Produkty dozwolone w ograniczonych ilościach	Produkty zalecane
Szpinak, szczaw, rabarbar boćwina, figi suszone czekolada, kakao mocna herbata, kawa naturalna konserwy mięsne, rybne kiszonki koncentraty zup, sosów przyprawy ostre oraz z glutaminianem sodu	Mleko i przetwory mleczne ziemniaki, marchew, buraki, groch, pomidory nasiona roślin strączkowych śliwki, agrest, cukier mięso i przetwory mięsne zielone warzywa liściaste, kapustne, sałata orzechy	Płyny w ilości co najmniej 2 l /dobę soki owocowe: jabłkowy, grejpfrutowy, ananasowy, wiśniowy herbata zielona, ziołowa produkty zbożowe z pełnego ziarna masło warzywa: kalafior, ogórek, rzodkiewka, groszek zielony owoce: banan, borówka, owoce cytrusowe, wiśnie, winogrona, melon, nektarynka przyprawy: oregano, gałka muszkatołowa, cynamon, bazylia, mięta, szałwia

Kamica fosforanowo-wapniowa

W przypadku tej kamicy zasadowy odczyn moczu przyczynia się do odkładania fosforanu wapnia. W związku z tym ograniczamy szczególnie produkty bogate w fosforany, wapń, szczawiany: mleko i jego przetwory, jaja, rośliny strączkowe, konserwy rybne. Zwiększamy natomiast podaż produktów zakwaszających- mięsa, ryb, wędlin i pieczywa.

Produkty przeciwwskazane	Produkty dozwolone w ograniczonych ilościach	Produkty zalecane
Szpinak, szczaw, rabarbar boćwina, figi szuszone czekolada, kakao mocna herbata, kawa naturalna konserwy rybne suche nasion roślin strączkowych przyprawy ostre oraz z glutaminianem sodu, przetwory solone zasadotwórcze wody mineralne	mleko i jego przetwory ziemniaki, pozostałe warzywa owoce jaja	Płyny w ilości co najmniej 2 l /dobę soki owocowe owoce cytrusowe produkty zbożowe z pełnego ziarna, kasze, makarony miód masło  mięso, ryby

Kamica moczanowa

Z kolei w kamicy moczanowej mamy do czynienia z kwaśnym odczynem moczu, który należy zalkalizować produktami zasadotwórczymi- owoce, warzywa, mleko i jego przetwory. Przyczyną odkładania złogów kwasu moczowego jest najczęściej dieta wysokopurynowa, a produkty spożywcze bogate w zasady purynowe to przede wszystkim mięso i jego przetwory, grzyby, suche nasiona roślin strączkowych oraz generalnie wysoka podaż białka w diecie.

Produkty przeciwwskazane	Produkty dozwolone w ograniczonych ilościach	Produkty zalecane
podroby mięso i jego przetwory- szczególnie baranina i wieprzowina, wywary mięsne śledzie, sardynki, szproty czekolada kakao, mocna herbata, kawa naturalna suche nasiona roślin strączkowych grzyby	pozostałe gatunki mięs- tylko gotowane, puryny przechodzą wtedy do wywaru drób i pozostałe ryby produkty zbożowe	Płyny w ilości co najmniej 2 l /dobę, wody mineralne alkalizujące ziemniaki i warzywa owoce mleko i jego przetwory miód

Kamica fosforanowo-magnezowo-amonowa

W tym typie kamicy ograniczamy produkty będące źródłem fosforanów: sery dojrzewające, topione, mleko, żółtko jaja, mięso i jego przetwory, podroby, ryby, konserwy, produkty zbożowe gruboziarniste, suche nasiona roślin strączkowych, kakao, czekoladę, orzechy. Zwiększamy natomiast podaż płynów, soków i owoców cytrusowych oraz warzyw.

Kamica cystynowa

W diecie ograniczamy produkty bogate w aminokwas cystynę, która występuje obficie w produktach nabiałowych. Zwiększamy natomiast podaż płynów do 3 l/dobę.

Kamica ksantynowa

W moczu występuje nadmiar ksantyny, która jest zasadą purynową, w związku z czym dieta jak w przypadku kamicy moczanowej.

Źródło:

1. H. Ciborowska i A. Rudnicka „Dietetyka żywienie zdrowego i chorego człowieka”

Reklama